ROJA ROJNAMEGERÎYA KURDÎ PÎROZ BE

-


Îro di dîroka çapemenîya kurdî de, rojeke pir girîng e. Îro roja rojnamegeriya kurdî ye. Berê 120 sal îro, di 22 Nîsana 1898-an da, rojnameya pêşî ya bi kurdî, bi navê “Kurdistan“ ,,li Qahîreya Misirê, ji hêla kurê Mîr Bedirxan ê Mîrê Botan, Mîqdat Midhat Bedirxan ve hate weşandin. Tiştê balkêş ew e ku, ew karê pîroz, derxistina rojnameya pêşî ya kurdan, li sirgûnê pêk hatibû.

 Mîqdat Midhat Bedirxan Beg, di nivîsa xwe a yekem de, sedema weşandina wê rojnameyê û wazîfa wê wiha rave dikir:

 “ Dema me a îroyîn de, êdî her tiştên ku li dinyayê diqewimin, ji hêla rojnameyan ve tên nivsandin û ragihandin. Gelek tiştan em ji rojnameyan fêr dibin. Lê mixabin, kurdên ku hew çend wêrek, agîd û merd in, ji tiştekî wiha kêrhatî kêm mane. Ez jî vê rojnameyê derdixim da ku, we kurdan ji qewimînên dinyayê agahdar bikim, reyên zanistî û merîfetê nîşanê we bidim û we teşwîqê nivsandin û xwendina kurdî bikim…”



Pêşî de biryara derxistina ev rojnameyê wek du mehan carek hatibû girtin, lê ji ber rewşên aborî û kêmbûna nivîskaran, ew biryar pêk nehat û li tevî bê derfetiyan dîsa jî Mîqdat Midhat Beg pênç hejmar li Qahîre-yê derxist û belav kir. Ji ber zordestiyên ku Hikûmeta Osmanî li wan u li Misirê dikir, derfeta weşandina rojnameyê pir lewaz dibû. Ji lew re, Abdilhamîd ê II nedixwest ev rojname bê weşandin. Miqdat Midhat Beg, bêgav ma û birayê wîEvdirehman Bedirxan Beg, li Ewropa-yê weşandina rojnameya Kurdistanê domand.

26 hejmarên dinê jî,  bi hewla Evdirehman Bedirxan Begî va  hatin weşandin. Rojname, li Qahire-yê, li Şam-ê, li Edenê, li Amedê û gelek bajêrên dinê dihat belav kirin. Lê ji ber qedexekirina belav kirina rojnameyê ji hêla Abdilhamid ve û girêdahiyê rewşên aborî û zagonî ên rejîma Îsdîbdadê, rojnameya “Kurdistan”-ê,  piştî 31 hejmaran weşanên xwe rawestand.



Rojnameya Kurdistan di dîroka çapemeniya kurdî de xwedî cihekî taybet û girîng e . Ji lew re rojnameya pêşî a bi kurdî ye. Wek Mîqdat Midhat Bedirxan Beg gotîye, mabesta wî agahdarkirina kurdan ji qewimînên dinyayê ye, nîşandayîna reyên zanistî û merîfetê ye, û teşwîqkirina nivîsandin û xwendina kurdî ye. Em îro jî dibînin û dizanin ku, mabest berê 120 sal çi be, îro jî ew e. Erka pêşxistin û pêşvebirina zimanê kurdî, nîşandayîna reyên zanistî û merîfetê, pêşî de , divê  mabesta her rojnameger û nivîskarê kurd be…. Rêya Mîqdat Midhat Bedirxan Beg, divê rêya hemû ronamegeran bibe…


Roja rojnamegeriya kurdî, li me û hemû kedkarên çapemeniya kurdî pîroz be…..

(DÎROKURD)

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Xerabreşk; Perestgeha herî kevnar a cîhanê

-
Resim
Ger bête fikirkirin ku pîramîdên Misirê çar hezar  û Stonehenge-yê Brîtanyayê  pênc hezar salî ne, divê bête pejirandin û li seranserê dinyayê jî divê wiha bête zanîn, ev kolan, kolana arkeolojîk a herî giring a dinyayê ye, a ku, heta îro hatîyê pêkanîn.... Mezopotamya: Bêgengeşî tê pejirandin ku dergûşa şaristaniyan e..  Û her wiha cihê axên taybet û pîroz ê şaristaniyan e, ê ku cara yekem mirov li vira dest bi çalakiyên xwe yên şarezahî kirine… Dibe ku, isbata herî giring a vê têzê jî perestgeha antîk a Xerabreşk be…  Perestgeha Xerabreşk, berê deh sal,  ji hêla cotkarekî ve birasthatinî hatîye dîtin. Berhemeke bê hempa, keşfeke mazin û hêja… Xerabreşk a perestgeha herî mezin û kevnar a mirovahîyê, ji nav sinorên Rihayê bang li me dike û dibêje: “ Şaristanî li vira ye !“ Giringiya vê herêmê ku firehiya wî neh hektar e û di sala 1963-an de hatîye dîtin, berê 10 sal, bi saya cotkarekî ku zeviya xwe cot dikir ve hatîye fêhmkirin. Tê de, bermahiyên mîmarî
Devamı

Mêrxasekî Botan: ELO DÎNO

-
Resim
Wek ku Mamoste Qanadê Kurdo gotîye; "Zargotina kurdî,, kanîya edebiyata kurdî ye..." . Û dîsa em dizanin ku mixabin gelek stran, kilam, çîrok û gotinên zargotina kurdî ji ber xwedîderneketinê, winda bûne, negihiştine nifşên nû. Ew berhemên kevnar û hêja, bingehên zimanê kurdî ne jî her wiha. Ji ber vê yekê, parastina zargotina kurdî, parastina zimanê kurdî ye û baş e ku di van salên dawî de gelek kedkar û xebatkarên zimanê kurdî, hewla tomarkirina van berheman de ne. Mamoste Dilawerê Zengî jî yek ji wan xemxwar û berhevkarê berhemên kevn ên zimanê kurdî û zargotina kurdî ye. Pirtûka " Dîroka kelepora mîrnişîniya Botan " jî yek ji wan xebatan e... Pirtûkekî têr û tije ye û bi ravekirina qewimînên Botan ve jî, her wiha pirtûkeke dîrokî ye. Beşa Elo Dîno ê navdar bi taybetî di pirtûkê da cihekî giring digire û kesên ku navê vî mêrxasî yê binavûdeng bi tenê bihîstibin û di der barê wî de agahiyên wan kêm bin, dikarin kurtejiyana wî û serpêhatiyên wî li jêr
Devamı

Navê Kurd û Kurdistanê Di Dîrokê De (Beşê I)

-
Resim
Xerzî Xerzan Destpêk Wekî ku tê zanîn, li ser dîroka navê Kurd û Kurdistanê gelek nêrîn, nivîs, nivîsar û lêkolîn hene. Ev rewşeke xwezayî ye, ji lew re wekî kesayet û netewe  “Kurd”  û wekî welatê wan  “Kurdistan”,  ji destpêka dîroka mirovahîyê ve li ser axa Mezopotamyaya  Jorîn bi cih e, heye û di çavkanîyên herî kevnar de jî mirov bi hêsanî digihêje van her du pênaseyan. Di vê nivîsarê de, em ê jî anegorî zanîn, xwendin û lêkolînên xwe,  bikevin pey şopa navê Kurd û girêdayî vî navî, navê welatê wan an ku Kurdistan… Ji bo destnîşankirina sînorên Kurdistanê, divê mirov di serî de wate û etîmolojîya peyva “Kurd” baş zanîbe. Ji lew re “Kurdistan” ji du beşepeyvan, an ku ji “Kurd” û “istan”ê pêk tê. Kurd navê neteweyekê e, navê gelekî ye. Ji bo pênasekirina netewekê, hem ji hêla hemû cînaran ve, hem jî ji hêla kurdan bi xwe ve hatiye bikaranîn. Peyva  (istan)ê jî peyveke zimanên kevnar ên Hindo-Ewropayî û Arîyanî ye ku di zimanê Kurdî de wekî paşgirekê tê bikaranîn. “Ist
Devamı